Η Ιταλία ζητά να αναγνωριστεί ο espresso ως αγαθό εθνικής κληρονομιάς
O καφές espresso είναι μια πολύτιμη κοινωνική και πολιτιστική “τελετουργία” την οποία οι Ιταλοί χαρακτηρίζουν ως εθνική της κληρονομιά, για αυτό ζητούν να αναγνωριστεί από την UNESCO.
Οι Ιταλοί, από τη Βενετία έως τη Σικελία καταναλώνουν καθημερινά περίπου 30 εκατομμύρια espresso, βάζοντας τον πολύτιμο για εκείνους καφέ σε πορσελάνινα φλιτζάνια ή ποτηράκια, συνοδεύοντας τον συχνά με μια δόση γάλακτος. Ο καφές είναι για εκείνους μια ένδειξη φιλίας και φιλοξενίας. «Ο espresso είναι ένας τρόπος για να πεις σε έναν φίλο ότι νοιάζεσαι», λέει ο Massimiliano Rosati, ιδιοκτήτης του καφέ Gambrinus στη Νάπολη, που συνέδραμε στην προετοιμασία του αιτήματος για μια θέση στον κατάλογο του ΟΗΕ για την άυλη κληρονομιά του κόσμου. «Τον πίνουν κάθε μέρα, οποιαδήποτε ώρα. Είναι μια κοινή στιγμή, μια μαγική στιγμή», είπε ο Rosati στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Το αστραφτερό μηχάνημα πίσω από τον μαρμάρινο πάγκο του coffee shop χτυπάει και σφυρίζει καθώς ο barista συμπιέζει τον αλεσμένο καφέ στο portafilter, το κουμπώνει και πατά έναν διακόπτη για να ρίξει νερό που σχεδόν βράζει. Αυτή είναι η καθημερινή εικόνα σε ένα coffee shop της Ιταλίας.
Ο espresso πρέπει να έχει μια «στρογγυλή, ουσιαστική και βελούδινη» γεύση και «φουντουκί-καφέ έως σκούρο καφέ αφρό, που χαρακτηρίζεται από καστανόξανθες αντανακλάσεις», σύμφωνα με το Ιταλικό Ινστιτούτο Espresso. Πρέπει να έχει ένα μακράς διαρκείας άρωμα με «νότες από λουλούδια, φρούτα, φρυγανισμένο ψωμί και σοκολάτα», αναφέρει το ινστιτούτο, που ιδρύθηκε το 1998 με στόχο την προστασία του εσπρέσο. Η αίτηση για να τεθεί ο εν λόγω καφές σε καθεστώς πολιτιστικής κληρονομιάς έχει σταλεί από το υπουργείο Γεωργίας στην εθνική επιτροπή της UNESCO της Ιταλίας, η οποία θα πρέπει να την έχει υποβάλει στα κεντρικά γραφεία του οργανισμού του ΟΗΕ στο Παρίσι έως τις 31 Μαρτίου.
Η Ιταλία είναι γνωστή για μια σειρά ζωντανών παραδόσεων και εθίμων, από το κυνήγι τρούφας μέχρι την τέχνη της ναπολιτάνικοης πίτσας, τη μεσογειακή διατροφή και την παραδοσιακή χειροτεχνία βιολιού στην Κρεμόνα, τη γενέτειρα του Antonio Stradivari. Το να πίνεις έναν espresso «είναι μια ιεροτελεστία», δηλώνουν οι Ιταλοί. Κάποιοι προτιμούν να απολαμβάνουν σφολιάτες με κρέμα, μικρές πίτσες μαζί με τον espresso τους, ενώ παράλληλα συνδιαλέγονται με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα.
Ήταν ο Angelo Moriondo από το Τορίνο που το 1884 κατοχύρωσε μέσω διπλώματος ευρεσιτεχνίας την πρώτη μηχανή για espresso, αλλά ο Desiderio Pavoni στο Μιλάνο είχε τα κεφάλαια για να αναπτύξει και να παράξει μαζικά τις μεγάλες βιομηχανικές μηχανές. Αυτές οι μηχανές κατέκλυσαν την Ιταλία, με καθεμία από τις 20 περιοχές της χώρας να παρασκευάζει εσπρέσο ελαφρώς διαφορετικά – πιο μικρούς ή μεγαλύτερους σε ποσότητα, περισσότερο ή λιγότερο έντονους, πιθανώς με ανθρακούχο νερό στο πλάι.
Ο Raimondo Ricci, ιδιοκτήτης του καφέ Sant’ Eustachio στο ιστορικό κέντρο της Ρώμης, ανέφερε ότι ο “ταπεινός” espresso έχει τη δύναμη να κρατήσει μακριά τη μοναξιά, ακόμα και όταν κάποιος τον καταναλώνει μόνος του, μακριά από κάποιο coffee shop.
