Το Βιετνάμ ανησυχεί για τις εξαγωγές καφέ, αλλά και προετοιμάζεται, ενόψει EUDR
Με τον ευρωπαϊκό Κανονισμό κατά της Αποψίλωσης των Δασών (EUDR) να τίθεται σε ισχύ στα τέλη του 2025, οι ειδικοί στο Βιετνάμ προειδοποιούν ότι ο εγχώριος κλάδος του καφέ, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αγορά της ΕΕ, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις στις εξαγωγές.
Όπως γράφει το Vietnam News, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο καταναλωτή βιετναμέζικου καφέ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 40% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Ο EUDR ορίζει ότι τα αγροτικά προϊόντα που εισάγονται στην ΕΕ πρέπει να μη συμβάλλουν στην αποψίλωση ή στην υποβάθμιση των δασών από τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και μετά, καθώς επίσης να συμμορφώνονται με την τοπική νομοθεσία και να είναι ιχνηλάσιμα σε μεμονωμένα αγροτεμάχια.
Μπορεί ο κανονισμός να θέτει τους αγρότες στο επίκεντρο των προσπαθειών συμμόρφωσης, ωστόσο σήμερα οι περισσότεροι αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην εκπλήρωση των αυστηρών του απαιτήσεων.
Οι βιετναμέζικες φυτείες καφέ και γιατί είναι δύσκολη η συμμόρφωση με τον EUDR
Φετινή έρευνα των Forest Trends και Tavina αποκάλυψε ότι πάνω από τα μισά αγροτικά νοικοκυριά δεν τηρούν αρχεία συγκομιδής, ενώ, με τη γη κατατμημένη σε πολλά μικρά αγροτεμάχια, η ανίχνευση της προέλευσης γίνεται περίπλοκη. Σημαντικό εμπόδιο συνιστά επίσης η νομιμότητα της χρήσης γης, καθώς πολλά νοικοκυριά -ιδίως μειονοτήτων- δεν διαθέτουν επίσημα πιστοποιητικά, παρά το γεγονός ότι καλλιεργούν τη γη εδώ και γενιές. Εξάλλου, ενώ το 96% των χωραφιών καλλιεργούνταν πριν από το 2020 -πληρώντας το συγκεκριμένο κριτήριο του EUDR-, η ελλιπής τεκμηρίωση εμποδίζει τη συμπερίληψη αυτών των εκτάσεων στους φακέλους συμμόρφωσης.
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι μόνο το 10% περίπου των νοικοκυριών συμμετέχει σε προγράμματα βιώσιμου καφέ που συνδέονται με επιχειρήσεις. Αυτό υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο των αγοραστών, των μεταποιητών και των εξαγωγέων – δεν είναι μόνο μεσάζοντες, αλλά και εταίροι που επενδύουν και υποστηρίζουν τις προσπάθειες για ιχνηλασιμότητα και συμμόρφωση των αγροτών με τη νομοθεσία.
Χωρίς συγκεκριμένους μηχανισμούς υποστήριξης σε επίπεδο αγροτικής εκμετάλλευσης, πολλοί παραγωγοί καφέ κινδυνεύουν να μην μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του EUDR και να αποκλειστούν από την αλυσίδα εφοδιασμού.
Τα έως τώρα βήματα αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Γεωργίας και Περιβάλλοντος δήλωσε ότι πριν από την επίσημη θέσπιση του EUDR τα ενδιαφερόμενα μέρη του Βιετνάμ συνεργάστηκαν προληπτικά με αντιπροσωπεία της ΕΕ για τη συλλογή πληροφοριών. Μετά την επίσημη έγκριση του κανονισμού, το υπουργείο εξέδωσε ένα σχέδιο δράσης που έδινε εντολή στις επαρχίες να εφαρμόσουν τους κανόνες, με πολλές τοπικές αρχές να επεκτείνουν τις προσπάθειες ευαισθητοποίησης σε επίπεδο κοινότητας.
Χάρη στον ισχυρό συντονισμό μεταξύ της κυβέρνησης, των επιχειρήσεων, των βιομηχανικών ομάδων και των αγροτών, η ΕΕ κατέταξε το Βιετνάμ ως χώρα «χαμηλού κινδύνου» στο πλαίσιο του EUDR – ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι χωρών όπως η Ινδονησία και η Βραζιλία, οι οποίες θεωρούνται «τυπικού κινδύνου». Παρ’ όλα αυτά, το Βιετνάμ πρέπει να πληροί όλες τις κανονιστικές απαιτήσεις για να διατηρήσει το καθεστώς του.
Πρόσφατα, το Υπουργείο Γεωργίας και Περιβάλλοντος συνεργάστηκε στενά με την ΕΕ, βιομηχανικές ενώσεις και διεθνείς οργανισμούς, όπως οι IDH και Forest Trends, για να καθοδηγήσει τα ενδιαφερόμενα μέρη. Αρκετές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Cienco, Vĩnh Hiêp και Intimex, έχουν αναπτύξει ήδη συστήματα ιχνηλασιμότητας, που συλλέγουν δεδομένα από αγροτικά νοικοκυριά.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Συνδέσμου Καφέ και Κακάο του Βιετνάμ, ακόμη και πριν από την ψήφιση του EUDR, πάνω από το 30% των φυτειών καφέ του Βιετνάμ ήταν πιστοποιημένες σύμφωνα με πρότυπα βιωσιμότητας όπως τα 4C, UTZ και Rainforest Alliance. Αυτή η ισχυρή βάση βοηθά τη βιομηχανία καφέ της χώρας να προσαρμοστεί γρήγορα στους νέους κανονισμούς.
Οι ειδικοί συνιστούν την ανάπτυξη απλών, προσβάσιμων εργαλείων για τους αγρότες, όπως βιβλία καταγραφής, προεκτυπωμένες φόρμες πωλήσεων και φιλικές προς τον χρήστη εφαρμογές για κινητές συσκευές. Προτρέπουν επίσης τις τοπικές αρχές να θεσπίσουν μηχανισμούς που επιβεβαιώνουν τη νομιμότητα των νοικοκυριών χωρίς πιστοποιητικά χρήσης γης, διασφαλίζοντας τη σταθερότητα τόσο στην παραγωγή όσο και στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Διαβάστε επίσης:
Η αγορά του καφέ μέσα απ’ το βλέμμα του signor Lavazza
