Ένα παράδοξο και η “νέα κανονικότητα” στην παγκόσμια διακίνηση καφέ
Γιατί οι υψηλές τιμές αποτρέπουν τους εξαγωγείς από το να πουλήσουν καφέ
Στον κλάδο του καφέ, τη συγκεκριμένη συγκυρία υπάρχει ένα μεγάλο παράδοξο. Πολλοί είναι οι εξαγωγείς και παραγωγοί καφέ που δεν “καίγονται” να δραστηριοποιηθούν σε μια αγορά υψηλών τιμών. Η τιμή του καφέ αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ ιδιαίτερα τους τελευταίους τέσσερις μήνες και σηματοδοτώντας μια ιστορική αλλαγή στον κλάδο. Από το 1990, η τιμή του καφέ στην αγορά βασικών προϊόντων έχει ξεπεράσει τα 2 δολάρια ΗΠΑ/λίβρα μόνο για περίπου 48 μεμονωμένους μήνες συνολικά. Περίπου οι μισές από αυτές τις αυξήσεις έχουν συμβεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια.
Αν και φαίνονται επικερδείς, αυτές οι υψηλές τιμές ωθούν πολλούς εξαγωγείς και παραγωγούς να κινούνται με ιδιαίτερη προσοχή. Η τρέχουσα αστάθεια της αγοράς σημαίνει ότι, σε περίπτωση που ένας εξαγωγέας δεσμευτεί για μελλοντικές πωλήσεις σε σταθερές τιμές, εκτίθεται σε οικονομικούς κινδύνους και κινδύνους προμήθειας στο μέλλον.
Η νέα κανονικότητα
Τον Φεβρουάριο του 2025, οι τιμές του καφέ αυξήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδά τους από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για τον κλάδο. Οι ελλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα που οφείλονται στο κλίμα είναι ο κύριος παράγοντας αυτής της αύξησης των τιμών. Οι ηγέτες της βιομηχανίας έχουν εδώ και καιρό κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να οδηγήσει σε μη παραγωγική μεταχείριση περισσότερων εκτάσεων καλλιέργειας καφέ ανά τον κόσμο μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Με την εμφάνιση ολοένα και περισσότερων φαινομένων Ελ Νίνιο και Λα Νίνια, οι συγκομιδές στη Βραζιλία και το Βιετνάμ – οι μεγαλύτεροι καλλιεργητές καφέ στον κόσμο – έχουν μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια. Σε συνδυασμό με τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας– συμπεριλαμβανομένης της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα, της πτώσης της στάθμης του νερού στη Διώρυγα του Παναμά και των παγκόσμιων ελλείψεων σε εμπορευματοκιβώτια – έχει γίνει ολοένα και πιο δύσκολο να διασφαλιστεί ότι επαρκείς ποσότητες καφέ θα φτάνουν στον προορισμό του εγκαίρως.
Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα καφέ σε όλο τον κόσμο, ιδίως των καφέδων με πιστοποίηση ICE, έχουν φτάσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Καθώς πολλοί roasters ξεμένουν από επιλογές για το πού και πώς θα προμηθευτούν τον πράσινο καφέ, δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να αποδεχτούν τις τιμές που προσφέρονται, ανεξάρτητα από το πόσο υψηλές είναι. Αυτό καταδεικνύει μια θεμελιώδη μετατόπιση στη δυναμική του εμπορίου καφέ. Η ζήτηση υπερβαίνει σημαντικά τις προσδοκίες προσφοράς και ανάπτυξης για τον κλάδο και υπάρχουν ελάχιστες προσδοκίες ότι οι τιμές θα μειωθούν σημαντικά σύντομα.
Πώς επηρεάζονται οι εξαγωγείς
Οι εξαγωγείς μοιραία αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις. Εκ πρώτης όψεως, οι υψηλές τιμές του καφέ φαίνονται επικερδείς για τους εξαγωγείς, αλλά η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Πολλοί είναι εκείνοι που δυσκολεύονται με την ταμειακή ροή και οι παραγωγοί δεν πωλούν πολύ καφέ τελευταία, γεγονός που καθιστά τις αγορές ασταθείς.
Οι εξαγωγείς έχουν ολοένα και λιγότερο πρόσβαση στα κεφάλαια που χρειάζονται για να αγοράσουν καφέ στις νέες, υψηλότερες τιμές. Ενώ μπορεί να είναι σε θέση να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται, εάν η ταμειακή τους ροή δεν αυξηθεί αναλογικά με το αυξανόμενο κόστος του καφέ, μπορούν να αγοράσουν και να μεταπωλήσουν μόνο ένα κλάσμα των όγκων που μπορούσαν προηγουμένως να διακινήσουν. Στο μεταξύ η πρόσβαση σε πίστωση και κεφάλαιο είναι πιο περιορισμένη από ό,τι τα τελευταία χρόνια, επειδή οι εξαγωγές καφέ, με τα τωρινά δεδομένα ενέχουν μεγάλο ρίσκο.
Η νέα αστάθεια σημαίνει ότι εάν ένας εξαγωγέας δεσμευτεί για μελλοντικές πωλήσεις σε σταθερές τιμές, εκτίθεται σε κίνδυνο αυξανόμενου κόστους και στην αδυναμία προμήθειας καφέ κάτω από την συμφωνημένη τιμή με τον αγοραστή.
Από την άλλη οι συνήθεις μέθοδοι μείωσης του κινδύνου, όπως τα συμβόλαια αντιστάθμισης κινδύνου, έχουν γίνει απαγορευτικά ακριβές, με τα margin calls στα συμβόλαια να αποτελούν τον κύριο λόγο για την αποφυγή αυτών των πρακτικών.
Ανεξάρτητα από το πώς επιλέγουν να εργαστούν οι εξαγωγείς, οι εισαγωγείς ή οι καβουρδιστές σε αυτή τη νέα εποχή για τον καφέ, είναι πιθανό ότι όλοι θα πρέπει να αποδεχτούμε έναν κόσμο όπου οι υψηλότερες τιμές αποτελούν τη «νέα κανονικότητα».
